رنگ مو یک مونث ی شیمیایی است. اولین فرآورده بازرگانی رنگ آمیزی مو در سال 1909 توسط شیمیدان فرانسوی به اسم اوژن شولر با به کارگیری پارا فنیل دی آمین ساخته شد. امروزه رنگ کردن مو یک کار بسیار محبوب است؛ بیش از 75 درصد از نسوان موهای خود را رنگ می کنند و درصد رو به رشدی از مردان به تعقیب این کار هستند.
رنگ مو چگونه پیشه می کند؟ رنگ مو حاصل انجام یک سری از واکنش های شیمیایی بین مولکول های موجود در مو و رنگدانه ها و در ضمن پراکسید و آمونیاک است. داروخانه اینترنتی مهتاطب یک نوشتار کامل درباره اسپری رنگ های مو و ایمنی آن ها تهیه کرده که در پیوسته به این مقاله می پردازیم.
مو چیست؟
مو به طور عمده از کراتین یعنی همان پروتئینی که در پوست و ناخن ها یافت می شود؛ ساخته شده است. رنگ طبیعی مو به نسبت و مقدار دو پروتئین سایر به اسم یوملانین و فئوملانین پیوستگی دارد. یوملانین مسئول برپایی سایه ی قهوه ای تا مشکی موها است؛ در حالی که فئوملانین مسئول ایجاد سایه ی بلوند طلایی، زنجبیلی یا قرمز است. عدم وجود هر یک از این دو ملانین موجب سفید یا خاکستری شدن موها می شود.
رنگ موهای طبیعی
از هزاران سنه پیش لغایت کنون مردم سراسر گیتی با استفاده از گیاهان و مواد معدنی موهایشان را رنگ می کنند. برخی از این مواد طبیعی در بر گیرنده رنگدانه (به عنوان مثال، حنا، پوسته ی سیاه گردو) هستند؛ در حالی که مواد سایر در بر گیرنده سفید کننده های طبیعی مو هستند یا موجب بروز واکنش هایی می شوند که رنگ مو را تغییر می دهند (مانند سرکه). رنگدانه های طبیعی معمولا با رنگ کردن ساقه ی مو شغل می کنند. بعضی از رنگدانه های طبیعی از طریق شامپوهای مختلف روی راز باقی می مانند؛ اما این شامپوها لزوما بی خطرتر از ترکیبات امروزین نیستند. به دست آوردن نتایج یکسان با استفاده از رنگدانه های طبیعی مشکل است و بعضی از کسان به مواد موجود در شامپوها حساسیت نشانه می دهند.
رنگ موی موقت
رنگ موهای گذرا یا نیم همیشگی شدنی است مایه ته نشین رنگ های اسیدی بر روی ساقه ی مو شوند یا ممکن است حاوی مولکول های رنگدانه کوچک باشند که می توانند با به کارگیری مقدار کمی پراکسید درون ساقه ی مو حرکت کنند. در برخی از موارد، مجموعه ای از چند رنگدانه ی مختلف وارد مو می شوند الی کمپلکس بزرگتری را درون ساقه مو تشکیل دهند. شستشوی سر با شامپو در نهایت رنگ موی گذرا را از بین می برد. این رنگ موها در بر گیرنده آمونیاک نیستند به این معنی که ساقه مو در طول پروسه رنگ کردن باز نمی شود و رنگ طبیعی مو وقتی رنگ شسته شود؛ حفظ می شود.
روشن کردن مو
از دکلره برای صریح کردن مو کاربرد می شود. دکلره با ملانین موجود در مو واکنش می دهد و از طریق یک بازتاب کیمیایی غیر قابل برگشت رنگ مو را از بین می برد. دکلره، مولکول ملانین را اکسید می کند. ملانین همچنان در مو وجود دارد؛ ولی مولکول اکسیدشده ی ملانین بی رنگ است. با این حال، دکلره پایان رنگ زرد کم رنگ ایجاد می کند. رنگ زرد، رنگ طبیعی کراتین است، کراتین یک پروتئین ساختاری در مو است. دکلره وانگهی با رنگدانه ی طایفه یوملانین تند تر از فئوملانین پیامد می دهد؛ از این رو شدنی است پس از صریح کردن مو رنگ زرین یا قرمز باقی بماند. هیدروژن پراکسید احد از رایج ترین مواد روشن کننده ی مو است. پراکسید به چهره یک محلول قلیایی مورد استفاده قرار می گیرد؛ ساقه ی مو را باز می کند و با ملانین واکنش می دهد.
رنگ موی دائمی
لایه ی بیرونی ساقه ی مو یعنی کوتیکول آن باید قبل از اینکه رنگ همیشگی تو مو ته نشین کند؛ مفتوح شود. زمانی که کوتیکول باز است؛ رنگ با تقدیر درونی مو یعنی قشر، بازتاب می دهد تا لای کند یا رنگ طبیعی مو را از بین ببرد. اکثر رنگ موهای دائمی از یک فرآیند دو مرحله ای برای رنگ کردن مو کاربرد می کنند (معمولا این دو مرحله همزمان اتفاق می افتند)؛ در مرحله ی اول رنگ اصلی مو از بین می رود و سپس رنگ جدید رسوب می کند. اساسا همین فرآیند در روشن کردن مو هم اتمام می شود؛ به جز اینکه رنگ مو به ساقه ی مو متصل می شود. آمونیاک یک ماده ی کیمیایی قلیایی است که کوتیکول را باز می کند و این امکان را فراهم می کند رنگ مو به قشر مو نفوذ کند. زمانی که رنگ موی همیشگی همراه با پراکسید باره بهره‌گیری قرار می گیرد؛ آمونیاک به عنوان یک کاتالیزور عمل می کند. از پراکسید به عنوان یک عامل مفتوح کننده یا اکسید کننده استفاده می شود. باز کننده رنگ قبلی را از بین می برد. پراکسید پیوندهای شیمیایی موجود در مو را می شکند و گوگرد را آزاد می کند که همین عنصر مایه بوی مشخص رنگ مو می شود. از آنجایی که ملانین رنگ خود را از دست داده است؛ یک رنگ دائمی جدید به قشر مو متصل می شود.
الکل ها و نرم کننده های مختلفی نیز ممکن است در رنگ مو هستی داشته باشند. نرم کننده ها پس از رنگ آمیزی مو کوتیکول را می بندند الی رنگ جدید مو را حفظ کنند.
رنگ موی دائمی
ایمنی رنگ مو
اولین باری که رنگ موها به بازار آمدند؛ عنصر اصلی موجود در رنگ های coal tar مایه بروز واکنش‌های آلرژیک در برخی از کسان شد. در حال آماده اکثر رنگ موها از منابع نفتی ساخته می شوند. اما سازمان غذا و داروی ایالات متحده هنوز هم آن ها را به عنوان رنگ های coal tar در نظر می گیرد. علت این کار این است که این رنگ ها برخی از همان ترکیبات موجود در رنگ های coal tar را دارند.
مطالعات متعددی وجود دارند که استفاده از رنگ مو را با خطر بالاتر ابتلا به برخی از سرطان ها مرتبط کرده اند. با این حال، پژوهش ها دیگر، به وجود این بستگی پی نبرده اند. ولی به یاد داشته باشید که اکثر رنگ موها لازم نیست از همان تست سنجش ایمنی که برای دیگر لوازم آرایشی قبل از اینکه در فروشگاه ها فروخته شوند؛ مورد بهره‌گیری پیمان می گیرد؛ عبور کنند.
سازندگان لوازم آرایشی استفاده از ترکیبات شناخته شده ای که موجب برپایی سرطان در حیوانات می شوند را متوقف کرده اند. ولی مواد شیمیایی تقریبا به یک روش جایگزین بعضی از عوامل ایجادکننده ی سرطان می‌شوند. بعضی از کارشناسان معتقدند که این ترکیبات جدیدتر با ترکیباتی که جایگزین آن ها می شوند؛ خیلی تفاوت ندارند.
کارشناسان بهداشت معتقدند که با استفاده ی کمتر از رنگ مو یا عدم استفاده از رنگ مو لغایت زمانی که موهای شما آغاز به خاکستری شدن نکرده اند؛ می توانید خطر بروز سرطان را کاهش دهید.
مطالب مرتبط: بهبود ریزش مو
هشدارهایی که شما باید در هنگام رنگ کردن موهایتان به آنها توجه کنید
هنگام رنگ کردن موهایتان به این نکات ایمنی توجه کنید:
- بیش از کران باره نیاز، موهای خویش را رنگ نکنید.
- پس از استفاده از رنگ مو، پوست راز خویش را به طور کامل با آب بشویید.
- اثناء استفاده از رنگ مو، دستکش بپوشید.
- با دقت به دستورالعمل های ارائه شده روی بسته بندی رنگ مو عمل کنید.
- هرگز رنگ موهای مختلف را با یکدیگر مخلوط نکنید.
- قبل از به کارگیری رنگ مو، مطمئن شوید که آزمون حساسیت بر روی آن سپریدن شده است. تقریبا تمام محصولات رنگ مو شامل دستورالعمل های لازم برای اتمام امتحان حساسیت هستند. مهم است هر زمانی که موهای خود را رنگ می کنید؛ این آزمون را سپریدن دهید. پیش از رنگ کردن موهای خود، اطمینان حاصل کنید که آرایشگر موی شما این آزمون را انجام دیتا است. برای سپریدن این آزمون، چندی از رنگ را پشت گوش خود بگذارید و تا دو روز آن را نشویید. اگر اثر های از پیامد های آلرژیک همانند خارش، سوزش یا قرمزی در ناحیه ی مورد تست نداشتید؛ می توانید لغایت حدودی مطمئن شوید که شما به این رنگ حساسیت نشان نخواهید داد. در صورتی که به آزمون حساسیت واکنش نشان می دهید؛ همین آزمایش را با برندها یا رنگ موهای گوناگون اتمام دهید لغایت زمانی که رنگی پیدا کنید که به آن حساسیت نداشته باشید.
- هرگز ابروها یا مژه های خویش را رنگ نکنید. FDA استفاده از رنگ مو را برای رنگ کردن مژه و ابرو حتی در سالن های زیبایی بازداشته کرده است. بروز یک واکنش آلرژیک به رنگ مو می تواند مایه تورم یا افزایش خطر بروز عفونت در اطراف چشم های شما شود. این دشوار می تواند به چشم های شما صدمه بزند و حتی باعث نابینایی شود. در صورتی که به چهره اتفاقی رنگ تو چشم های شما بریزد؛ می تواند باعث آفت دائمی شود.
ایمنی استات سرب در رنگ مو
از استات سرب به عنوان یک افزودنی رنگی در رنگ موهای مترقی استفاده می شود. این محصولات برای مدت کوتاهی مورد استفاده قرار می گیرند تا موجب رنگ آمیزی تدریجی موها شوند. این جمله ی هشداری باید بر روی برچسب رنگ موهای در بر گیرنده استات سرب نوشته شود:
"هشدار: این رنگ مو حاوی استات سرب است. فقط برای استعمال خارجی باره استفاده پیمان گیرد. این فرآورده را دور از دسترس کودکان قرار دهید. از این رنگ مو بر روی بریدگی یا خراش های پوست راز استفاده نکنید. اگر سوزش پوست راز افزایش پیدا کرد؛ مصرف رنگ مو را متوقف کنید. از این رنگ مو برای رنگ کردن سبیل، مژهها یا موی تن به غیر از موی راز استفاده نکنید. از ریخته شدن رنگ مو در چشم ها بازدارندگی کنید. دستورکار های ذیل را به دقت اجرا کنید و پس از استفاده از رنگ مو دستان خویش را به طور کامل بشویید".
رنگ مو و بارداری
اطلاعات زیادی در مورد ایمنی به کارگیری رنگ مو در دوران بارداری وجود ندارد. این شکیبیدن وجود دارد که وقتی از رنگ مو بهره‌گیری می کنید؛ تنها مقدار کمی متعلق به جذب تن شما شود. از این رو، مواد شیمیایی زیاد کمی، اگر وجود داشته باشد، می توانند وارد بدن کودک شما شوند. در چند مطالعه ای که بر روی حیوانات و انسان ها اتمام شده؛ هیچ تغییری در جنین رو به پیشرفت تماشا نشد. چنانچه سوالی دارید یا نگران هستید؛ با طبیب خود صحبت کنید.
رنگ موی انسان
رنگ مو، رنگدانه ای شدن فولیکول های مو به علت هستی دو نوع ملانین است: یو ملانین و فئوملانین. عموما، اگر یوملانین اکثریت وجود داشته باشد، رنگ مو ویس تر می شود و اگر یوملانین کمتری هستی داشته باشد، رنگ مو صریح تر است. سطوح ملانین شدنی است در طی موعد متفاوت باشد که باعث می شود رنگ موی فرد تغییر کند و این امکان وجود دارد که فولیکول های مو، در یک فرد اغلب از یک رنگ داشته باشند. رنگ موهای خاص، اغلب با گروه های نژادی پیوسته هستند؛ در حالی که موی سفید یا خاکستری با سن پیوسته است.
دو نوع رنگدانه مایه برپایی رنگ مو می شوند: یوملانین و فئوملانین. فئوملانین مو را نارنجی و قرمز می کند. همه ی انسان ها الی حدی فئوملانین در موی خودشان دارند. یوملانین که دو ذیل گونه ی سیاه یا قهوه ای دارد، مایه تیرگی رنگ مو می شود. یک غلظت زیر از یوملانین قهوه ای منجر به ایجاد موی بلوند می شود؛ در حالی که یک غلظت بالاتر از یوملانین قهوه ای منجر به برپایی موی قهوه ای می شود. مقادیر بالای یوملانین سیاه منجر به ایجاد موی مشکی می شود؛ در حالی که غلظت های پایین، منجر به برپایی موی سفید می شود.
فئوملانین از نظر بیوشیمیایی پایدارتر از یوملانین سیاه است؛ اما نسبت به یوملانین قهوه ای استقامت اقلیت دارد، بنابراین زمانی که اکسید می شود خیلی آهسته تر می شکند. این دلیلی است که چرا بی رنگ کردن مو، در طی پروسه رنگ کردن مو به یک موی تیره تر، یک رنگ متمایل به قرمز برپایی می کند. همانطور که فئوملانین به تجزیه شدن ادامه می دهد، مو به تدریج قرمز می شود، سپس نارنجی می شود؛ بعد زرد می شود و در پایان سفید می شود.
رنگ های موی طبیعی
رنگ موی طبیعی می تواند قهوه ای، بلوند، سیاه، قرمز یا سفید باشد؛ همه ی رنگ های موی طبیعی که دربرگیرنده خاکستری، سفید و بلوند خیلی روشن هستند، سایه هایی از قهوه ای هستند.
مقیاس سایه ی رنگ
مقیاس فیشر – سالر که نام خودش را از اوجن فیشر و کارل سالر گرفته است، در انسان شناسی فیزیکی (زیستی) و پزشکی برای تعیین سایه های رنگ مو مورد بهره‌گیری قرار می گیرد. این مقیاس از نامگذاری های ذیل بهره‌گیری می کند: A (بلوند خیلی روشن)، B تا E (بلوند روشن)، F تا L (بلوند)، M لغایت O (بلوند تیره)، P الی T (قهوه ای صریح الی قهوه ای)، U لغایت Y (قهوه ای تیره / مشکی) و اعداد رومی I لغایت IV (قرمز) و V تا VI (بلوند قرمز).
سایه رنگ مو
موی قهوه ای
موی قهوه ای، بدست سطوح بالاتر یوملانین و سطوح پایین تر فئوملانین مشخص می شود. افراد حائز موی قهوه ای از دو گونه یوملانین (مشکی و قهوه ای)، یوملانین قهوه ای دارند؛ آن ها وانگهی معمولا دارای تار موی نسبتا ستبر هستند. دختران یا زنان حائز موی قهوه ای بیشتر تحت عنوان دختران سبزه (دارای موی خرمایی) شناخته می شوند.
موی بلوطی رنگ مویی است که در واقع سایه ی متمایل به قرمز موی قهوه ای است. برخلاف موی بور (قهوه ای متمایل به قرمز)، سایه ی متمایل به قرمز موی بلوطی، ویس تر است. موی بلوطی در بین کسان بومی شمال، مرکز، غرب و شرق اروپا معمول است.
معرفی ریمیل های مختلف